Nếu bạn trồng một cây hoa lài và quên bẵng đi mất, thì một đêm nào đấy bước chân ra vườn, nghe mùi hương thuần khiết nồng nàn, bạn biết ngay... đóa hoa yêu quý của mình đang nở. Mùi hương sẽ định vị giúp bạn. Trong bóng tối sâu thẳm, đóa nhài trắng lặng lẽ nhoẻn cười. Giản dị và lặng thầm lắm nhưng ai đã gặp qua cũng đều rất nhớ thương.
Tên khoa học: Jasminum Sambac
Tên gọi khác: hoa mạt ly, hoa mạt lợi
Tên tiếng Anh: Arabian Jasmine, Mohle Flower, White-Flowered Indian Jasmine, Zambac, Sampa Gita
Hoa lài hay hoa nhài?
Cả hai tên gọi này đều nói về một loài hoa trắng giản dị thơm nồng. Người miền Bắc quen gọi hoa nhài, người miền Nam quen tên hoa lài.
Đặc điểm chung của cây hoa lài
Thân và lá nhài
Hoa nhài là cây thân bụi cao, phân nhiều nhánh vươn dài có thể đến 3m. Thân chính là thân gỗ lâu năm, các cành tỏa ra nhiều phía, càng dài càng mềm mại. Người trồng nếu muốn tạo bụi thấp sẽ thường xuyên cắt tỉa, muốn bụi cao hoặc lan rộng thì để chúng tự do.
Lá thường có màu xanh bóng đậm, gân lá in rõ, phiến lá bự hình trái xoan. Màu lá của hoa nhài kép thường sáng hơn so với lá của dòng hoa cánh đơn.
Hoa nhài màu trắng thơm nức
Có thể nói hoa nhài là một trong những loài hoa trắng phổ biến nhất với mùi hương không lẫn vào đâu được. Có người ví von đây là loài hoa sang trọng vì từ xa xưa, chúng đã được đem vào vườn hoa cung đình, được các cung nữ nâng niu chăm sóc để hái lấy những đóa hoa ban sớm ướp trà thơm và thả nước tắm. Với nhiều người khác thì chúng lại là loài hoa dân dã mà miền quê nào cũng thân thuộc.
Hương thơm thanh khiết gần như là đặc điểm nổi bật để có thể nhận ra sự hiện diện khi hoa nở. Thậm chí nếu bạn không biết khu vườn mình có một cây hoa nhài, thì vào đêm hoa nở, mùi hương sẽ dẫn dắt bạn tới vị trí của chúng một cách chính xác.
Hoa lài nở mùa nào trong năm
Hoa lài nở quanh năm, đặc biệt vào ngày rằm. Hoa thường hé nụ vào buổi tối và bung cánh về đêm, tỏa hương thơm nức. Mỗi đợt hoa có thể rợp trắng cây nếu được cắt tỉa đồng loạt.
Hoa lài ta kép có gì khác biệt?
Nhìn chung, hoa lài có hai kiểu cánh: cánh đơn và cánh kép. Đối với hoa lài ta kép, số cánh sẽ nhiều hơn, các lớp cánh chồng lên nhau ôm ấp thành một đóa hoa tròn với đường kính khoảng 3cm.
Hoa có màu trắng hơi pha kem nhẹ. Ở giữa tâm hoa thường còn giữ lại một vài cánh nhỏ xíu, trông như một chiếc nụ bé con, nằm giữa bông hoa đã mở cánh hoàn toàn. Hoa lài ta kép thường nở thành chùm ở các nách lá hoặc đầu cành.
Các loại hoa màu trắng có hương thơm
Dòng hoa lài Jasmine có rất nhiều loại, dưới đây là những loại có hương thơm
Hoa nhài cổ
Hoa lài Thái
Hoa nhài leo
Hoa lài tây đơn 01
Hoa lài nữ hoàng
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây hoa lài ta kép
Cách giâm cành hoa lài
Hoa lài ta kép cực kỳ dễ nhân giống.
Chọn cành không quá non, không quá già. Cắt xéo, ngâm vào dung dịch kích rễ khoảng 30 phút, cắm sâu xuống đất ẩm. Trên thực tế, nhiều bạn chỉ cắt cắm, không cần dung dịch kích rễ, tỷ lệ thành công vẫn khá cao. Trước và sau khi cắt, nên vệ sinh kéo thật kỹ. Cần dùng kéo sắc để vết cắt không nham nhở.
Nên giâm cành vào mùa mưa. Sau khi giâm, đặt cành vào nơi mát, khoảng 20 ngày sau cành giâm sẽ nảy mầm. Đợi rễ ra nhiều hơn, có thể thay chậu lớn, tiếp tục đặt nơi râm mát có ánh nắng nhẹ. Đợi bộ rễ ổn định hơn có thể đem ra nắng và chăm sóc như một cây hoa trưởng thành.
Cách chăm sóc cây hoa lài ta kép
Đất trồng: hoa nhài không kén đất trồng, tuy nhiên lưu ý để cây không bị úng thì chậu trồng nên thoát nước tốt và giá thể tơi xốp, thoáng khí.
Nước: cây cần đủ nước để không bị héo, rễ cây lan cũng khá nhanh nên cần thay chậu kịp thời. Cây có thể chịu khô hạn vài hôm nhưng nếu quá lâu sẽ phát triển chậm.
Ánh sáng: ưa ánh sáng vừa phải, lá đẹp nhất khi không hứng ánh sáng quá gay gắt. Nếu không đủ nắng, cây cũng sẽ còi cọc. Tốt nhất nên đặt cây ở vị trí hứng được ánh nắng buổi sáng hoặc được che bán phần vào mùa nắng gắt.
Phân bón: không cần nhiều phân bón, có thể bón 1 tháng 1 lần bằng bất cứ loại phân bón nào có sẵn. Mộc Nhiên Farm khuyến khích khách hàng sử dụng phân hữu cơ để giữ gìn hệ sinh vật tự nhiên trong đất.
Cách trồng hoa nhài ra hoa đồng loạt
Cây hoa lài rất dễ ra hoa và hầu như cho hoa quanh năm. Tuy nhiên, để cây cho nhiều hoa thì cần đảm bảo sức khỏe của cây và việc cắt tỉa đồng loạt.
Thông thường, việc cắt tỉa hay được thực hiện sau mỗi đợt hoa nhằm tạo nhánh mới và chuẩn bị cho mùa hoa sau. Có thể tận dụng khoảng thời gian này hoặc chọn thời điểm thích hợp để cắt tỉa đồng loạt.
Thế nào là thời điểm thích hợp
Không cắt tỉa vào những ngày mưa nhiều, vì mưa thấm vào vết cắt sẽ dễ gây nấm bệnh cho cây.
Không cắt tỉa vào thời điểm nắng nóng quá vì cây dễ khô héo và kiệt sức.
Không cắt tỉa khi cây yếu. Ở giai đoạn này, việc cần làm là giữ bộ lá cho cây quang hợp, đồng thời chăm sóc cẩn thận bộ rễ để cây phát triển ổn định.
Việc cắt tỉa đồng loạt không chỉ để cây ra hoa nhiều một lúc, mà còn giúp cây thông thoáng. Cũng nên chú ý cắt bỏ bớt cành tăm và cành khô để tập trung nuôi dưỡng thân chính và các nhánh khỏe. Lưu ý: khoảng 2 – 3 năm nên thay chậu hoa lài mới vì rễ đã lan kín chậu và thân chính đã già không còn đủ khỏe. Có thể cắt bớt bầu rễ để kích thích ra rễ mới. Cũng có thể tận dụng khoảng thời gian này giâm cành mới.
Ứng dụng phổ biến của hoa lài ta kép
Hoa nhài ướp trà
Trà lài đã phổ biến từ rất xa xưa, thời mà các phi tần vua chúa còn hay thưởng trà từ những bông hoa được hái vào ban sớm. Về sau, vì nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, đồng thời có mùi thơm rất thư giãn, nên đây là một trong những loại trà được yêu thích.
Trà lài có thể được pha chế cách đơn giản khi bỏ hoa lài vào nước trà cho thơm. Cầu kỳ hơn là những đóa hoa được sấy khô dùng dần. Xa xôi hơn nữa là những nụ hoa lài được căn hái và làm thành những túi trà xinh xắn mà phải mất tiền chúng ta mới mua được. Vì vậy, Mộc Nhiên Farm tự trồng để lúc nào cũng có trà thơm thưởng thức.
Ứng dụng của tinh dầu hoa nhài trong ngành mỹ phẩm
Đối với chúng ta, đây có thể chỉ là một loài hoa có mùi hương dễ chịu và thư giãn dùng để pha trà hoặc trồng cho thơm nhà, dễ trồng và lan ra rất nhanh. Nhưng đối với ngành công nghiệp mỹ phẩm và nước hoa thì chiết xuất hoa nhài là một trong những loại đắt nhất thế giới, được sử dụng để làm những loại nước hoa sang trọng và đắt tiền. Ngoài ra chúng còn là nguyên liệu chính để sản xuất tinh dầu, xà phòng, sữa tắm, dầu gội vì mùi hương có tác dụng xoa dịu tinh thần, giảm căng thẳng mỏi mệt.
Hoa nhài và ý nghĩa văn hóa ở nhiều đất nước
Hoa nhài – Jasminum Sambac ban đầu được trồng nhiều ở các khu vườn tại Ả Rập và Ba Tư. Từ đó, chúng được du nhập vào châu Âu và hiện tại có mặt ở rất nhiều quốc gia. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết đây chính là quốc hoa của Philippines và Indonesia. Ở Philippines, có một bài hát lãng mạn kinh điển về loài hoa này nổi tiếng một thời và thường được hát trong các buổi lễ hội – ca khúc La Flor de Manila do Doleres Paterno sáng tác năm 1879.
Ở cả hai đất nước, hoa lài đều là biểu tượng cho sự thuần khiết, linh thiêng, đơn giản và chân thành. Hoa được kết lại làm vòng đeo cổ, cài áo, vương miện, những chuỗi hoa cho các sự kiện quan trọng.
Ở Indonesia, hoa nhài gần như là loài hoa dành riêng cho cô dâu và chú rể trong đám cưới.
Nguồn : internet / Tổng hợp : KTS.Phạm Duy