1.Cây sao đen là cây gì?
Nguồn gốc, ý nghĩa cây sao đen
- Cây sáo đen có nguồn gốc từ Ấn Độ, sau này được du nhập nhiều nước nhiệt đới như Campuchia, Lào, Malaysia, Myanmar, Thái Lan, Việt Nam,....Loài cây này thuộc chi Sao, họ dầu, tên khoa học của nó là Hopea odorata Roxb, tại nước ta nó có nhiều tên gọi như cây Sao, Mạy Khèn ( Lào), Sao Cát, Sao Bã Mía, Sao Nghệ, Mạy Khen Hua.
- Ở nước ta, cây sao đen mọc tự nhiên trong các khu vực rừng rậm ở các tỉnh phía Tây Nguyên và Nam Bộ như Kon Tum, Gia Lai (Hậu Bổn, Cheo Reo), Đắk Lắk, Đồng Nai, Bà Rịa–Vũng Tàu, Thành phố Hồ Chí Minh, An Giang, Kiên Giang (Phú Quốc)...và cả phía Bắc, nổi tiếng hàng sao đen được trồng từ thế kỉ XX tại Phố Lò Đúc, Hà Nội.
Đặc điểm, phân loại cây sao đen
Cây sao đen là cây thân gỗ lớn, thuôn dài, có kích thước đường kính thân 60 đến 80cm, chiều cao trung bình nằm khoảng 20 - 25m, vỏ cây màu đen, có nhiều vết nứt dọc theo thớ khiến vỏ xù xì. Lá sao đen có hình trái xoan, dài chừng 7 - 17cm, mặt trên lá xanh bóng, có nhiều gân nổi, có túm lông hình sao gần nách lá.
Cây sao đen là cây thân gỗ lớn, thuôn dài, có kích thước đường kính thân 60 đến 80cm
- Hoa của loài cây này có màu trắng, nhỏ nhắn, hình ngôi sao, thường mọc thành cụm khoảng 11 đến 12 nhánh, mỗi nhánh sẽ có 4 đến 6 bông, cây sao đen thường nở hoa từ tháng 2 đến tháng 3.
- Quả cây sao đen hình trứng, có gân và lông mịn, lúc còn non sẽ có màu xanh lá nhạt, khi già sẽ thành màu vàng nâu, thường cây sao đen ra quả mỗi 2 năm/lần, thường rơi vào tháng 4 và tháng 7.
- Hoa của loài cây này có màu trắng, nhỏ nhắn, hình ngôi sao, thường mọc thành cụm
- Cây sao đen là loại cây có tốc độ phát triển nhanh, chịu hạn tốt, ưa nước nhưng chịu úng kém, ít rụng lá. Cây hợp với khí hậu nhiệt đới ẩm, nó cũng có thể phát triển nơi có thời tiết lạnh nhưng ra hoa hay quả sẽ ít hơn.
2. Tác dụng của cây sao đen
Cây sao đen ngoài có công dụng làm đẹp cảnh quan, điều hòa và lọc không khí ra thì loại cây này còn có giá trị kinh tế cao từ thân, nhựa đến vỏ cây đều có giá trị:
Cây sao đen ngoài có công dụng làm đẹp cảnh quan, thì nó còn có giá trị kinh tế cao
Gỗ sao đen thuộc nhóm gỗ có chất lượng cao, có khả năng chịu mối mọt và nấm mốc gây hại nên được dùng làm các vật dụng nội thất, dựng nhà, đóng tàu thuyền,...
Nhựa cây sao đen được ứng dụng trong công nghiệp làm sơn, vecni hay công thuốc ảnh. Hơn nữa, nó còn là nguyên liệu trong bài thuốc dân gian về chữa cầm máu hữu hiệu khi được nghiền ra thành bột, đắp vào vết thương.
Vỏ cây sao đen lại là vị thuốc trị các bệnh về sâu răng, viêm lợi, vỏ cây sau khi sơ chế sạch mang ngâm rượu nếp nồng độ 30 – 40 độ hay sắc thành nước sẽ thành dung dịch súc miệng hiệu quả.
3. Cách trồng và chăm sóc cây sao đen
Cách trồng cây sao đen tại nhà
Kỹ thuật nhân giống
Hiện nay, để trồng cây sao đen thì người ta sẽ dùng hai cách là gieo hạt và ghép cành. Tuy nhiên, người ta dùng cách gieo hạt nhiều hơn bởi nó tạo ra cây giống chất lượng tốt nhất so với các phương pháp nhân giống khác.
Cách dùng gieo hạt cây sao đen:
Để trồng cây sao đen thì người ta sẽ dùng hai cách là gieo hạt và ghép cành
Bước 1 Chọn lựa hạt giống
Bạn lựa những quả sao đen ngả vàng, có đốm nâu ở hai cánh để dùng nhân giống. Trước khi gieo, bạn cắt hết phần thịt quả và bớt cánh, để lại 1 đoạn dài từ 1 - 2 cm.
Kế đến, bạn sẽ ngâm quả vào nước 2 tiếng rồi cho vào phần đất trồng đã chuẩn bị từ trước. Khi gieo hạt, bạn đặt phần đầu hạt có cánh hướng lên, khoảng cách giữa các hạt 15cm.
Bước 2 Chờ hạt nảy mầm và đem đi trồng
Chừng 3 - 4 ngày thì hạt sẽ nảy mầm, chờ thêm vài ngày để cây con ra rễ ổn định thì cho cây vào bầu đất. Đến khi cây đủ 12 tháng thì mang đi ươm trồng, lưu ý khi cây đạt chiều cao hơn 1m thì mới đi trồng.
Kỹ thuật trồng
Trồng cây sao đen khá dễ dàng, không phức tạp. Thời điểm tốt nhất để trồng cây là khoảng tháng 5 đến tháng 7. Loại đất phù hợp trồng loại cây này là đất đỏ bazan, hoặc đất với tro, mùn dừa, phân chuồng cũng được. Độ pH của đất luôn nằm mức 4.5 tới 5.0.
Thời điểm tốt nhất để trồng cây là khoảng tháng 5 đến tháng 7
Hố trồng cây phải lớn hơn bầu cây chừng 25 đến 30cm, khi trồng nhớ tưới nước thường xuyên và che nắng khi còn ươm giống. Trước khi trồng thì bạn nhớ cắt bớt cành, cắt hết lá để cây sinh trưởng nhanh hơn.
Cách chăm sóc cây sao đen
Khi chăm sóc cây sao đen, bạn cần tưới nước lượng nước vừa phải để đất luôn có độ ẩm, đừng tưới quá nhiều ngay gốc sẽ làm cây bị ngập úng, cây hư rễ. Ngoài ra, bạn cũng bón phân hữu cơ hay NPK cho cây định kỳ.
Khi chăm sóc cây sao đen, bạn cần tưới nước lượng nước vừa phải để đất luôn có độ ẩm
Lưu ý khi trồng và chăm sóc cây sao đen
Trong 3 năm đầu bạn nên làm cỏ và vun xới gốc cây 2 - 3 lần/năm, nhất là vào đầu và cuối mùa mưa để cây đủ chất dinh dưỡng và độ ẩm phát triển, tránh sâu bệnh. Khi cây 8 đến 10 năm tuổi, bạn nên tỉa cành, mở tán cây để cây sinh trưởng tốt và dáng đẹp hơn.
Nguồn : internet / Tổng hợp : KTS.Phạm Duy