Cây Ngọc lan

Tên thường gọi

Cây Ngọc lan còn có tên gọi khác là Ngọc lan trắng hay sứ ngọc lan

Tên tiếng Anh

Ngọc lan có nhiều tên gọi tiếng anh khác nhau như: champaca, champak, champac, champa, cempaka, sampige hoặc shamba

Tên khoa học

Michelia Alba là tên khoa học của cây Ngọc Lan

Kích thước tối đa

Cây Ngọc Lan khi trưởng thành cao đến 15 m với tán lá rộng. Cây có lá dài 15–25 cm, rộng 4–9 cm. Hoa Ngọc lan thường dài khoảng 3 cm.

Nguồn gốc - Xuất xứ

Cây Ngọc Lan có nguồn gốc chính từ Ấn Độ và được du nhập vào Việt Nam từ lâu đời

Đặc điểm nhận dạng

Ngọc Lan là loại cây cảnh không chỉ có dạng đẹp mà còn có hoa rất thơm nên được nhiều người trồng làm cảnh.

Phiến lá hình bầu dục, thon dài

Hoa đơn độc mọc ở nách lá có nhiều cách khoảng từ 8-12 cánh đài, cánh hơi nhọn, xếp theo một đường xoắn ốc

Quả kép hình chùy kéo dài, mỗi quả thường dao động từ 1 – 8 hạt.

Màu sắc

Thân cây Ngọc lan thường có màu xám, nhánh non có lông ngắn. Lá non có màu xanh đọt chuối, khi già thì lá chuyển màu xanh đậm. Hoa thì có màu trắng hoặc màu vàng còn quả Ngọc lan to dài có màu xanh và khi quả đã chín thì sẽ chuyển sang màu nâu.

Các loại cây

Ở Việt Nam, có khoảng hơn 20 loài thuộc chi Ngọc Lan, nhưng phổ biến nhất hiện nay vẫn là Ngọc Lan trắng và Ngọc Lan vàng.

Đặc điểm - Đặc tính chung

Hoa ngọc lan nở vào tháng 3 và thường sẽ kéo dài đến tháng 8. Qủa thường chín vào tháng 6-7 và đây là loại cây không bị rụng lá.

Ý nghĩa - Công dụng

Hoa Ngọc lan thể hiện sự thanh cao, quý phái và có tán lá rộng nên thường được trồng để làm cây bóng mát trong sân vườn, trồng thành hàng trên đường phố hay các khu dân cư, khu đô thị…trông rất đẹp Ngọc lan còn là cây trồng để lấy gỗ, vì màu nâu cứng đẹp có thể đánh bóng dùng làm bàn ghế, đồ tiện khắc…cũng như các đồ gỗ trang trí nội thất rất đẹp. Hoa ngọc lan có tính ôn, vị cay nên có tác dụng tiêu đờm, ích phế hòa khí bằng cách pha trà để uống. Còn hoa mới chớm nở là bài thuốc chữa viêm xoang cực tốt Ngoài ra Ngọc lan còn là loài hoa chữa được rất nhiều bệnh với các công dụng khác nhau như: rối loạn tiêu hóa, nôn mửa, sốt…. Đặc biệt hoa Ngọc Lan còn được dùng để điều chế dầu thơm cũng như nước hoa được nhiều chị em phụ nữ sử dụng Lá Ngọc Lan thường được dùng trong việc chữa trị các vết sưng tấy còn vỏ hay rễ cây Ngọc lan có tác dụng thông kinh, bí tiểu

Nhân giống - Ươm mầm

Cây Ngọc lan được nhân giống theo nhiều cách khác nhau từ gieo hạt, giâm, chiết cành hay trồng bằng các bầu cây mua sẵn

Khu vực phân bố

Cây Ngọc Lan là loại cây thích hợp ở khí hậu nhiệt đới, do đó chúng phân bố rộng khắp cả nước

Các bệnh tật thường gặp

Để cây Ngọc Lan có thể sinh trưởng phát triển tốt thì chúng ta cần biết một số bệnh thường gặp của chúng để có thể phòng ngừa. Dưới đây là một số bệnh ngay hại cho cây • Bệnh Đốm Đen thường phát sinh trên cây còn non, khi mắc bệnh này thường làm cho cây bị rụng lá. Trên lá xuất hiện các đốm màu tím đen, rồi lan rộng thành đốm đen với kích thước chỉ từ 2-3mm. Để phòng ngừa bệnh này thì chúng ta cần phải thường xuyên vệ sinh, quét lá rụng cũng như bổ sung chất dinh dưỡng và sử dụng hợp chất lưu huỳnh vôi để phun cho cây • Bệnh Đốm Xám thường xuất hiện ở ngọn lá và mép lá với các chấm nhỏ màu vàng rồi màu nâu, lan rộng thành đốm nâu và khô dần. Bệnh thường phát sinh vào mùa hè nên cần chú ý kiểm tra phát hienj và phun thước kịp thời • Bệnh đốm than với triệu chứng là lá xuất hiện chấm nhỏ, lớn lên thành đốm nâu tím, giữa đốm màu vàng xám, kích thước 6-10mm. Bệnh thường xuất hiện vào mùa mưa khi không khí có độ ẩm cao. Khi phát hiện bệnh chúng ta cần loại bỏ lá cnahf cũng như phun một số loại thuốc như: Boocđô 1%, Daconil 0,2% • Rệp Đài Loan là loại bệnh hình thành các bột trắng xám trên cành lá, chồi non. Phòng chống rệp bằng cách phun thuốc Rogor, DDVP, Malathion 0,03%… • Rệp Sáp Cockerelli sẽ làm lá rụng sớm, rệp đẻ trứng và phát triển rất nhanh nên khó kiểm soát. Chúng ta cần quan sát và trong kỳ trứng nở bạn phun thuốc Rogor 0,2%, Furadan kết hợp với việc tỉa bớt cành lá để diệt trừ rệp gây hại • Ve Sáp Ngài Trắng hút nhựa cành non làm cho cành non sinh trưởng chậm, lá bị xoăn lại ảnh hưởng rất lớn đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây. Để phòng trừ ve sáp thì cần cắt tỉa cành gọn gàng cũng như phun DDVP 0,05% để dêm lại hiệu quả tốt nhất

Cách trồng và chăm sóc

Đất: Cây Ngọc lan thường sinh trưởng tốt trên các nền đất tơi xốp, giàu chất hữu cơ, thoát nước tốt Nước: Cây ưa nhiệt độ ẩm nên rất thích hợp với điều kiện nhiệt đới ẩm gió mùa như Việt Nam nhwung vẫn có khả năng chịu khô hạn. Nhưng để cây xanh có thể phát triển thì cần cung cấp nước cho cây có đủ độ ẩm trong 2 năm đầu. Ánh sáng: Ngọc lan ta thuộc loại thực vật ưa sáng nên cần trồng nơi có nhiều ánh sáng mặt trời. Và cây sinh trưởng tốt trong môi trường có nhiệt độ từ 25-35 độ C Cắt tỉa: Là cây gỗ lớn nên việc cắt tỉa cành lá ở giai đoạn đầu là cần thiết để định hình tán và giữ sức nuôi cây phát triển. Vì là cây lâu năm nên cần được chăm sóc thường xuyên trong những năm đầu bằng cách phát sạch cỏ xung quanh gốc cây từ 1 – 2 lần/năm Phân bón: Để cây có đủ chất dinh dưỡng để luôn xanh tốt thì cần bón cho mỗi gốc từ 100 – 150gr NPK và 5 – 10 kg phân chuồng theo thời gian định kỳ

Nguồn : internet / Tổng hợp : KTS.Phạm Duy