Tên thường gọi
Cây vú sữa không có tên gọi nào khác.
Tên tiếng Anh
Cây vú sữa thuộc họ Hồng xiêm (Sapotaceae) (trước đây vú sữa được coi là thuộc bộ Thị: Ebenales )
Tên khoa học
Cây vú sữa có tên khoa học là Chrysophyllum cainino
Kích thước tối đa
Đây là loại cây trồng lớn nhanh, thân dẻo, tán lá rộng, chiều cao lên tới từ 10 - 15 mét. Trái vú sữa to khoảng một nắm tay, da màu xanh, khi chín chuyển sang màu hồng nhạt, ăn rất ngon. Cây vú sữa còn được đưa vào danh mục cây trồng làm cảnh trong khu nhà biệt thự của các thành phố
Nguồn gốc - Xuất xứ
Cây vú sữa có nguồn gốc ở đảo Antilles và châu Mỹ nhiệt đới
Đặc điểm nhận dạng
Lá của vú sữa là thường xanh, mọc so le, hình ôvan đơn, mép liền, dài 5–15 cm; mặt dưới bóng như màu vàng khi nhìn từ xa. Các hoa nhỏ màu trắng ánh tía và có mùi thơm ngát. Cây vú sữa là loại cây lưỡng tính (tự thụ phấn).
Quả của vú sữa tròn, có lớp vỏ màu tía, vàng ươm tự nhiên (vú sữa hoàng kim Đài Loan) hoặc nâu ánh lục khi chín, thường có màu xanh lục xung quanh đài hoa, với kiểu hình sao trong cùi thịt. Có một vài giống cho quả màu trắng ánh xanh lục. Vỏ nhiều latex (nhựa mủ) và không ăn được. Các hạt dẹt có màu nâu nhạt và cứng. Nó ra quả quanh năm sau khi đạt đến 7 năm tuổi trở lên.
Lớp cùi thịt của quả ăn được và rất ngon, dùng làm các món tráng miệng. Vú sữa có vị ngọt, hay được phục vụ dưới dạng tươi hoặc làm lạnh (khoảng 10-15 °C). Lá của vú sữa được dùng ở một số khu vực làm dạng như chè và người ta coi nó có tác dụng chống các bệnh đái đường và thấp khớp. Vỏ cây được coi là có chứa chất bổ và có tác dụng kích thích, nước sắc vỏ cây được dùng để chống ho. Loại quả vỏ màu tía có lớp vỏ dày hơn và cùi thịt đặc hơn còn loại quả vỏ màu nâu-lục có vỏ mỏng và nhiều cùi thịt nhão.
Vú sữa Đài Loan về hình dáng bên ngoài của chúng không tròn đều mà còn có một chóp nhọn bên dưới, vỏ rất mỏng, thịt quả dày và có vị ngọt thanh. Đặc biệt, mỗi quả chỉ có một hạt bên trong và không có nhựa dính vào miệng khi ăn như vú sữa Việt Nam.
Đặc điểm sinh thái
Cây vú sữa có tốc độ sinh trưởng nhanh. Phù hợp với: điều kiện nhiệt đới nhiệt độ 22-34 độ C, chỉ ra hoa tốt trong điều kiện có hai mùa mưa nắng phân biệt và không chịu được gió to do cây có tán lá dày và rễ nông, đất phù sa ven sông, đất thịt nhẹ, thoát nước tốt, ít chua, pH 5,5-6,5, cao độ không quá 400m[3].
Vú sữa, dùng tráng miệngGiá trị dinh dưỡng cho mỗi 100 g (3,5 oz)Năng lượng64 kcal (270 kJ)
Cacbohydrat
8 gam
Chất béo
3,1 gam
Chất đạm
1 gam
Vú sữa là một loại quả ngăn ngừa tăng cân
Đơn vị quy đổi
μg = microgam • mg = miligam
IU = Đơn vị quốc tế (International unit)
Tỷ lệ phần trăm xấp xỉ gần đúng sử dụng lượng hấp thụ thực phẩm tham chiếu (Khuyến cáo của Hoa Kỳ) cho người trưởng thành.
Cây vú sữa được trồng bằng cách chiết nhánh hoặc tháp cây. Khi được chăm bón cẩn thận thì khoảng sau 3 năm sau có thể thu hoạch được. Cây vú sữa khi đậu trái đến khi thu hoạch mất khoảng thời gian từ 180 - 200 ngày. Mùa thu hoạch vú sữa từ tháng 2 - 3 dương lịch hàng năm.
Các loại cây
Vú sữa là loại trái cây được người Việt Nam sử dụng từ hàng trăm năm trước. Loại trái cây này hiện có rất nhiều giống như vú sữa Lò Rèn, vú sữa nâu tím, vú sữa vàng. Trong đó giống vú sữa Lò Rèn đặc biệt được trồng nhiều nhất, bởi trái có vỏ mỏng, sáng bóng rất đẹp, thịt trái nhiều, hương vị thơm ngọt, nhiều chất dinh dưỡng, được nhều người ưa chuộng.
Tại châu Á, cây vú sữa không biết đầu tiên đã được trồng ở nước nào, chỉ biết rằng tại Việt Nam, cây vú sữa được trồng nhiều ở miền Nam, nhất là ở các tỉnh Tiền Giang, Đồng Tháp, Bến Tre, Cần Thơ, Cà Mau... và nhiều tỉnh thành ở miền Trung, miền Bắc.
Tỉnh Tiền Giang là tỉnh trồng nhiều vú sữa nhất, tính riêng ở huyện Châu Thành đã có diện tích cây trồng là 2.300 ha. Dự kiến đến năm 2015, toàn tỉnh Tiền Giang sẽ có 5.000 ha đất trồng cây vú sữa
Trồng và chăm sóc vú sữa như thế nào
Cây phát triển rất mạnh mẽ nhiệt độ từ 22-34 độ C là khoảng nhiệt độ lý tưởng để cho cây sinh trưởng và phát triển ngoài ra thì cây chỉ ra hoa tốt nhất vào những mùa mưa nắng phân biệt rpx ràng nên hãy nhớ kích thích cho cây ra hoa đúng thời điểm có như thế tỉ lệ đậu quả mới cao được nhé. Rễ vú sữa cũng rất nông vì thế mà khi trồng cây nếu đến mùa mưa bão hãy cần thận che chống cây không tình trạng cây bị bật gốc là rất dễ xảy ra đó.
Đất thích hợp nhất để trồng cây vú sữa chính là loại đất phù sa được bồi bên sông đó, đây là loại đất thịt nhẹ và ít chua nên khả năng cao sẽ tránh cho cây tình trạng bị ngập úng đồng thời cũng sẽ khiến cây phát triển tốt hơn vào mùa mưa.
Về hình thức nhân giống vú sữa thì chủ yếu bằng phương pháp chiết càng hay tháp cây. Nếu như vú sữa được chăm bón tốt nhất theo đúng quy trình khoa học kỹ thuật thì chỉ cần trồng sau 3 năm thôi là ta đã có thể thu hoạch được những trái vú sữa đầu tiên rồi, và từ khi cây bắt đầu cho quả cho đến khi thu hoạch cũng mất khá nhiều thời gian đó khoảng 180 ngày. Chính vụ thu hoạch vú sữa hàng năm sẽ rơi vào khoảng từ tháng 2-3 dương lịch hàng năm.
Nguồn : internet / Tổng hợp : KTS.Phạm Duy
Comments